به قلم محدثه بنجوئی عضو کانون بصیرت بسیج دانشجویی استان بوشهر

متاسفانه یکی از کارهایی که در جامعه ما،باعث هتک حرمت و آبروی افراد می شود عمل زشت و نکوهیده “غیبت” می باشد. غیبت یک بیماری،آفت و بلای اجتماعی است، عملی که چون موریانه باعث تخریب ایمان، شخصیت و جامعه ی انسانی می‌گردد که البته  پیامدهای ویرانگر آن را در جامعه فراوان می‌توان دید.

پس بهتر است تعریفی جامع از این گناه کبیره ارائه دهیم تا مثل خط کشی مرز دقیق سخن حق و باطل را به ما نشان دهد.

غیبت عبارتست از این که کسی پشت سر برادر و یا خواهر مسلمان خود، در حضور دیگری و یا دیگران بدی او را بگوید،به گونه‌ای که اگر او آن را بشنود ناراحت شود.

پیامبر اکرم (ص) در مورد غیبت می‌فرمایند: غیبت آن است که یاد کنی برادر خود را به چیزی که ناخوش آیند اوست. اگر در وجود آن شخص آن چیزی که گفتید باشد، غیبت است و اگر نباشد به او بهتان زده‌اید.

از روایات و احادیث معلوم می‌شود که غیبت شامل مواردی چون ذکر نقصی در مسلمان (چه باشد یا نباشد) یا نقصانی در رفتار وی باشد و حتی گفتن مطلبی مانند: کلاهش بزرگ است، عمامه‌اش کج است یا… که به استناد حکم ادله چهار گانه: کتاب، سنت، عقل و اجماع غیبت حرام است.

در قرآن نیز آیات متعددی در مذمت غیبت بیان شده است: برای مثال آیه؛ "هیچ یک از شما غیبت دیگری را نکند. آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ البته معلوم است که از آن تنفر دارید. پس از خدا بترسید که همانا خدا توبه پذیر و رحم‌کننده است" (سوره حجرات آیه 12) بیانگر این مسئله است.

یکی از راه‌های جلوگیری از غیبت تقویت عمل پسندیده حسن ظن است. بهتر است اگر حرفی درباره‌ی دیگران نزد ما زده شد ما باطن نیکو با آن برخورد کنیم و هر حرفی را بدون ارائه‌ی مدرک از آنان نپذیریم تا زمینه‌های گناهان دیگری چون تهمت و افترا، سخن چینی و نقل قول‌های کذب و... فراهم نشود. (البته به دیگران نیز اجازه غیبت کردن نزد خودمان را ندهیم)

خداوند در قران کریم در سوره نور آیه  12در رابطه با این مسئله می‌فرماید: «لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون و المؤمنات بانفسهم خیرا» یعنی وقتی تهمت و افترا را شنیدید چرا به همدیگر حسن ظن نداشتید؟ یعنی از اول رد کنید سخن ناروا را. اگر آمدند به یک نفری تهمت زدند، یک چیزی را گفتند- حالا یا با عنوان تهمت یا به عنوان غیبت- چرا قبول می کنید؟   

آن‌طور که از روایات برداشت می شود، مبغوض‌ترین اخلاق عیب‌جویی است. باید تحری مدایحِ نفوس (جستجوی خوبی‌های مردم) نمود، نه تجسس عیوب نفوس. باید توجه کنیم به قدر امکان باید از عیوب دیگران چشم پوشید.

مقام معظم رهبری نیز در مورد مسئله غیبت چنین می‌فرمایند: "این که اصلا این کار (غیبت) جایز است یا جایز نیست ولو به قصد اصلاح باشد، این را نمی‌شود به طور مطلق یک چنین چیزی را پابند شد؛ که ما بگوئیم ما چون می‌خواهیم در امر جامعه اصلاح کنیم، پس زیدی را، عمروی را یا یک جریانی را به طور مطلق مورد تهاجم قرار بدهیم، غیبت کنیم؛ حالا آن کسانی که این کارها را می کنند، خیلی اوقات به غیبت هم اکتفا نمی کنند؛"

بله درست است، طبق فرمایشات امام خامنه‌ای کسانی که با بهانه‌ی اصلاح جامعه گناه مذموم غیبت را انجام می‌دهند چه با زبان‌هایشان چه با قلم‌هایشان و... فقط به غیبت اکتفا نمی‌کنند. غیبت گناهانی چون افترا و تهمت، سخن ناروا و قول به غیر علم، حق را به باطل تبدیل کردن و تضعیف آن و... را به همراه دارد.

بنابراین باید وظیفه یکایک ما باشد که در وهله ی اول از خودمان آغاز کنیم و گناهان چه ریز و چه درشت را از خودمان دور کنیم. بیایید قلبمان را از بدی‌ها، ناپسندها، بغض و کینه‌ها پاک کنیم. چون قلب آدمی یا جای مهر و توجه به خالق یکتاست و یا جای گناهان و کدورت‌ها و تیرگی‌هاست. یادمان باشد دو چیز ضد، هیچ‌گاه کنار هم نمی‌توانند باشند.

بعد پاکسازی خود می‌توانیم با امر به معروف و نهی از منکر گناه غیبت را در جامعه‌مان حذف کرده، محیطمان را محیط اخلاقی کرده زیرا امر به معروف و نهی از منکر موجب تقویت بنیان‌های فضایل اخلاقی در جامعه و موجب منع از گسترش امور منکر می‌شود. که البته انشالله بتوانیم جامعه‌مان را برای حضور حضرت حجت بالحسن (عجل الله) فراهم کنیم.