پس از هجرت امام علی (ع) از مدینه به کوفه و شهادت آن امام، کوفیان با امام حسن مجتبی (ع) بیعت کردند و برادرشان، امام حسین (ع) به همراه ایشان در کوفه اقامت گزیدند. پس از مرگ معاویه، یزید به سرعت اعلان خلافت کرد و آن آغازی بود بر خلافت به ناحق یزید. حرکت امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا در چند مکان شایان بررسی است:
1- در مدینه
یزید در تلاش بر آمد که در مدینه از امام حسین (ع) بیعت بگیرد اما امام به بیعت با یزید تن نداد. در جزیرة العرب این سخن پیچید که از بزرگان، تنها سه نفر با یزید بیعت نکردند: عبدالله بن عمر ، عبدالله بن زبیر و امام حسین (ع) . عبد الله بن عمر و عبد الله بن زبیر خطری برای حکومت یزید به حساب نمی آمدند چرا که افرادی گوشه نشین و همچنین اهل مال اندوزی بودند و راه خریداری آن ها برای یزید باز بود. تنها کسی که خطری برای خلافت او به حساب می آمد امام حسین علیه السلام بود چرا که پیامبر او را از خود دانسته بود: ( حُسَینُ مِنّی وَ انَا مِن حُسَین)  و از طرفی امام، مصداق آیه «وَزَادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ»  بود. یعنی قدرت علمی و جسمانی او زبانزد بود. بنابراین تدبیر مبارزه یا بیعت با او چندان آسان نبود.
2- حرکت از مدینه به سوی مکه
درشب یکشنبه بیست و هشت ماه رجب همگان با خبر شدند که امام از مدینه به سوی بیت الله الحرام هجرت فرموده اند.  ایشان با وجود اصرار همراهان و برخی از یارانشان به طی کردن مسیر از راه فرعی، راه اصلی حرکت از مدینه به مکه معظمه را انتخاب کردند. از آن جا که امام با یزید بیعت نکرده بود و بسیاری از مردم از علت آن بی خبر بودند، آن حضرت از مدینه به مکه آمدند تا در ازدحام حج، مردم را از سرّ عدم بیعت خود با یزید آگاه سازد و در حرم امن الهی امنیت جانی داشته باشد. امام به محض آنکه چشمان مبارکش به خانه های اطراف مکه افتاد این آیه را تلاوت فرمود: «وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاء مَدْیَنَ قَالَ عَسَى رَبِّی أَن یَهْدِیَنِی سَوَاء السَّبِیلِ»  و هنگامی که خود را در مدخل شهر مدین یافت، فرمود: امید دارم که پروردگارم مرا هدایت فرماید». این آیه شریفه درباره حالت ورود حضرت موسی به مدین بعد از فرار از مصر بود.

3- در مکه
به محض ورود امام و اهل بیتش به مکه، مردم نیز روانه حج عمره شده و از حضور امام در مسجد الحرام با خبر شدند. پس از گذشت ماه ها از حضور امام در مکه و تلاش برای بیداری مسلمانان، یزید قصد جان امام را کرده بود و به جز بیعت یا قتل او رضایت نمی داد. امام حسین (ع) برای جلوگیری از هتک حرمت خانه خدا، مسجد الحرام را ترک کرد. در آن هنگام، والی مدینه نامه ای با مضمون ترس از حضور امام حسین(ع) به یزید نوشت و در جواب آن دستور قتل امام را گرفت. در ماه رمضان به بصره و کوفه نیز خبر رسید که امام از بیعت با یزید سر باز زده است.از این رو نامه ها و درخواست های بسیار به سوی امام روانه شد که حضرت را به کوفه دعوت کنند. مسلم بن عقیل در نیمه ماه مبارک رمضان به عنوان نماینده امام به سوی کوفه حرکت کرد و در نیمه شوال به مقصد رسید. اواخر ماه ذی القعده نامه ای به امام فرستاد و در آن از بیعت دوازده هزار نفر با امام حسین (ع) یاد کرد.
4- حرکت از مکه به عراق
هنگامی که امام نامه مسلم را دریافت کرد، در جمع یارانش در شب هشتم ذی حجه خطبه ای خواند و به سوی عراق رهسپار شد.
-----------------------

[1]  - بحار الانوار، ج 45 ، ص 314

[2]  - بقره آیه 247

[3]  - تاریخ الامم و الملوک،ج5،ص341

[4]  - قصص آیه